CACHALOTE – A montaxe dun coloso

Entre a fotografía do corpo do animal sobre a area e a foto final do seu esqueleto, finalmente rematado, hai un longo traxecto de máis de seis anos, no que tantas veces estivemos a punto de desanimarnos.
Para chegar a esta foto foi precisa unha complexa historia de esforzos, de alegrías e tamén de infortunios. Todo elo sobre unha base robusta de traballo no que colaborou moitísima xente que aportou a súa axuda, pequena ou grande, pero fundamental para chegar a este resultado.

Un proxecto inicial de CEMMA e da sección de Mamíferos Mariños da SGHN, con aquel varamento como tantos outros ós que se acude ó longo do ano, nesta praia, naquel areal; outro corpo deitado na area cunha historia detrás. A noviña femia, preñada prematuramente e aquel feto no seu ventre ..., son todos recordos que forman parte desta historia de morte e de vida.
A CEMMA e a SGHN puxeron as mans para a dura tarefa de desmembrar o corpo do gran cetáceo e para darlle sepultura controlada. Houbo quen puxo ata a terra onde ficaría o animal e quen vixiou cada día que os raposos non se levaran os osos máis pequenos.

Soñamos entón con aquel corpo formando parte do haber expositivo do “Museo da Natureza”, aínda sabendo que case non contamos con axudas e que un proxecto como este require de financiamento suficiente para chegar a bo termo.
Case tódolos esqueletos que se van recollendo nese esforzo conxunto de estudio dos mamíferos mariños entre a CEMMA e a SGHN, seguidora a primeira do traballo iniciado en Galicia pola segunda, teñen ó “Museo da Natureza” como depositario destes magníficos animais protexidos e amparados por las leis actuais, tanto nacionais como internacionais. Porque finalmente a nosa maior preocupación é a protección dos mamíferos mariños e achegar o coñecemento desta protección e da súa bioloxía á xente.

A SGHN non ten bens nin propiedades. O seu activo económico se limita ás cotas dos socios que non cobren nin as necesidades más elementais, así que as máis das veces, a maioría das súas delegacións non posúen nin local social. Aínda así con todas esas limitacións, o traballo de moitos dos seus socios serviu de xerme para o proxecto dunha mostra expositiva que coa fundamental contribución dos mamíferos mariños levounos ata esta “case” realidade dun Museo de Historia Natural na Delegación de Ferrol da SGHN.

Nembargante, toda a obra que temos no noso haber e que puxemos a disposición dos gobernantes para ese proxecto único, tan só conseguiu que o Concello de Ferrol aportara o diñeiro para manter dous escasos postos de traballo para monitores que ensinaran, guiaran e coidaran dese material expositivo mantendo aberta a mostra expositiva e non houbo ningunha outra implicación, obviando que construír, reconstruír, crear, restaurar, montar e manter supón un esforzo excepcional que de ningunha maneira pode soportar unha entidade sen ánimo de lucro.

É moito o que nos ofrecemos e moi pouco o que se nos brinda. Para que toda a obra poda ensinarse son precisos materiais e mano de obra, porque xa non estamos a falar de mostras entre amigos, senón dun gran proxecto, que si non se apoia de xeito serio, se afunde sen remisión.

Ante a nula resposta das autoridades máis próximas a nos, pouco o nada entusiasmados cun proxecto que, seguramente é demasiado grande para eles, quedaban tan só dos opcións, pechar as nosas ilusións para sempre o achegarnos a propostas de quen ofrenda proxectos reais e viables para poder culminar un traballo desta envergadura.
Un concello pequeno como Sanxenxo, tan vinculado a este cachalote que foi a morrer a unha das súas praias, conseguiu os permisos precisos e financiou enteiramente este proxecto de montaxe do gran esqueleto.

E así vimos saír o venres pasado o noso traballo pola porta rumbo á provincia de Pontevedra, con sentimentos contrapostos. Por unha banda orgullo polo traballo ben feito que poderá ser ensinado cara ó publico. Por outro, certa tristura que unha vez máis teñamos que vivir na escuridade, sentíndonos foráneos na nosa propia casa e de prestado. Sen que ninguén aposte polo noso esforzo, condenándonos a vivir subsistindo e mantendo escasamente á xente ilusionada ó noso redor. Sabedores de que se finalmente os derradeiros puntais que manteñen o edificio do proxecto, se caen, o edificio da ilusión derrubarase por completo. Tómese isto como unha metáfora e como unha realidade.

Noraboa para todos e cada un dos que participaron neste proxecto. Parabéns para quen estivo ata o final, aguantando todos os inconvenientes.
O noso afecto vai para quen nos alentaba a seguir, pese a todo. Celebraremos este renacer do cachalote, aínda que non sexa no noso Museo.

----------