Carballeira de MENÁNCARO – Un espacio verde en perigo (12/10/2006)

Para quen non coñeza onde e como é esta zona verde obxecto de discrepancias, ofrecemos un pequeno resume da situación e valor natural da carballeira de Menáncaro. Situada preto do río da Sardiña, no val chamado de Aneiros na Parroquia de Serantes (Ferrol) e formada por un bosque atlántico húmido, dominado por Quercus robur, un bosque de ribeira e zonas de prados húmidos nas marxes do bosque. Na carballeira se atopan exemplares de Q. Robur de gran porte e outras especies arbóreas como Castaños (Castanea sativa), Sanguiño (Frangula alnus), Loureiros (Laurus nobilis) e Peral silvestre (Pyrus cordata). No sotobosque silvas (Robus ulmifolium), hedra (Hedera hibernica), Madreselva (Lonicera peryclimenum subs. hispania), Fento macho (Pteridium aquilinum), Holcus molles, Brachypodium pinnatum, Omphalodes nitida, Veronica serpyllifolia e outras. O amieiral de ribeira, considerado de interese prioritario para a EU, está formado por ameneiros (Alnus glutinosa), salgueiros (Salix atrocinera), carballo e algúns freixos (Fraxinus excelsior). O sotobosque ten Lysimachia nemorum, Valeriana dioica, Anemone nemorosa e Dryopteris guanchica. Este fento, considerado como “vulnerable” no borrador da flora ameazada de Galicia, ten en Menáncaro a única cita atopada en Ferrol. No medio húmido destacar a presencia de Juncus foliosus, sendo esta a única localización na Provincia de A Coruña.

Outra presencia excepcional nesta carballeira é a dos narcisos Narcissus triandrus e N. Bulbocodium incluídos no citado borrador como especies de “interese especial”.
O plan de sectorización que pretendía o desenvolvemento urbanístico desta zona, foi redactado e asinado en setembro de 2005 polo arquitecto Vicente Fernández-Couto Gómez e incluía un estudio de impacto ambiental redactado en xaneiro de 2005 pola empresa Ambiotec. Este plan tiña como finalidade a construcción de setenta e dúas vivendas unifamiliares, ademais dunha edificación hoteleira.
A Sociedade Galega de Historia Natural fai alegacións a dito plan de sectorización, considerando que a zona na que se proxecta a actuación está ocupada pola carballeira, aínda que no estudio de impacto ambiental se afirmaba que tan só existían masas illadas de piñeiros e eucaliptos de repoboación.

A conservación desta carballeira resultaba imprescindible para protexer o bosque de galería do Río da Sardiña segundo a opinión da SGHN.
Se discrepa do mesmo xeito co proxecto na afirmación de que se manterán as zonas de interese natural, xa que ese obxectivo non era compatible co plano de edificación proxectado.

stas e outras consideracións rematan coa solicitude de desestimación para o proxecto e o seu arquivo definitivo, pedindo ademais a protección efectiva da carballeira, xuntándose así ás reivindicacións presentadas tempo atrás pola asociación ADEGA. O Concello de Ferrol desestima as alegacións da SGHN, polo que xunto con ADEGA, Picos do Sol, Verdegaia e outras persoas e asociacións se inician actos e concentracións para a defensa da integridade de Menáncaro. Actuacións varias dirixidas a concienciar á poboación e ás autoridades sobre os valores naturais que se estaban a perder si se levara a cabo o plan de sectorización.

O día 11 de outubro na prensa local sae unha noticia na que se lee “A Xunta non permitirá a construcción da urbanización de chalés en Menáncaro – A Dirección Xeral de Urbanismo emitirá un informe desfavorable ao plan de sectorización”. Este novo informe será o segundo tralo emitido o 7 de febreiro, tamén desfavorable e no que se atopaban deficiencias como que a limitación do sector non se axusta ao Plan Xeral e que o plan de sectorización non cumpría a reserva mínima de solos para equipamentos do sistema xeral. Tamén se engadía que las edificacións se tiñan que situar de forma diferente para preservar a carballeira e o entorno do río. Este novo informe pendente de enviar ao Concello ferrolán enche de esperanza a todos aqueles que defenderon a integridade dun dos derradeiros espacios verdes do entorno.